بابا در جوانی‌اش در یکی از مجله‌های فیلم منتقد بود و نقد فیلم می‌نوشت. بعد از انقلاب اما به دلیل ممیزی‌ها دسته‌جمعی از مجله خداحافظی کردند. آن روزها که داشتم برای دانشگاه آماده رفتن به تهران می‌شدم، می‌توانستم حس کنم دوست دارد تجربه‌های خوشی که او داشته را داشته باشم. مدام از جاهای خوبی که در تهران می‌شود رفت حرف می‌زد. محل دبیرستانش را به من گفت و خواست که سر بزنم. از پاتوق‌ها و رستوران‌های دوران جوانی‌اش می‌گفت. اما خاص‌تر از همه تاکید داشت که هر چه بیشتر سینما عصر جدید بروم*. سینمایی که روزگاری محل جمع شدن او و دوستانش بود و می‌گفت دلش حسابی تنگ است. قبل از رفتنم هم اسم چند فیلم را به من داد و گفت این‌ها را رفتم تهران نگاه کنم. احتمالا دوست داشت مانند جوانی خودش جذب سینما شوم. یکی از فیلم‌های آن لیست «حکومت نظامی» بود.

شاید خنده‌دار به نظر بیاید، ولی من در آن سن نمی‌دانستم می‌شود فیلم را از اینترنت دانلود کرد. همه عمر سی‌دی خریده بودم. تهران هم که رفتم، تک تک سی‌دی فروشی‌ها را گشتم و حتی یک دانه از فیلم‌های بابا را هم نداشتند! آخرش به خانه عمویم (که بازیگر تئاتر است)‌ رفتم تا ببینم این فیلم‌ها را دارد یا نه. تعدادی فیلم به من داد، یادم نیست حکومت نظامی جزئشان بود یا نه، ولی یک چیز را خوب یادم است. اسم حکومت نظامی را که آوردم گفت: «آهنگ‌سازش میکیس تئودوراکیسه، یادت باشه اسمشو، میکیس تئودوراکیس».

این اسم برایم خیلی جالب بود. تئودوراکیس، با کلاس نیست؟ فیلم حکومت نظامی را که نگاه می‌کردم حالا گوشم تیزتر بود برای شنیدن موسیقی متن. موسیقی خاص و قشنگی هم بود. بعد از آن مدتی باقی آثار تئودوراکیس رو گوش می‌دادم و از خاص بودنشان لذت می‌بردم، صدای آن سازهای زهی.

همین چند دقیقه پیش خبر فوت او را خواندم. غمی به دلم نشست، گمانم نه مرگش بلکه از نوستالژی. سال‌هایی که چقدر زود گذشت. من دیگر آن پسر بچه‌ای نیستم که ماجراجووار به دنبال تکه فیلمی باشم و با شنیدن موسیقی نوازنده خاصش روزم را بسازم، و غرور کاذبی دلم را شاد کند که «هه، من نامش را می‌دانم، تئودوراکیس، چه نام دهن پر کنی».

او از آهنگ‌سازان تاثیرگذار در ایران بود (به ویژه چپ‌ها)، به نظرم خوب است آهنگ‌هایش را گوش کنید. شاید برخی قبلاً به گوشتان خورده باشد اما نمی‌دانستید از کیست.

1. Horos Tou Zorba
2. Z
3. State Of Siege

پ.ن*: شهریور 1400، یعنی همین چند روز پیش، سینما عصر جدید برای همیشه منحل شد. بعد از شنیدن خبرش خیلی دلم گرفت. می‌خواستم پست سوگ‌نامه‌ای بنویسم ولی حرفی برای مخاطب نداشتم، جز آن که بگویم چقد عجیب است که سینمای بزرگ و شامخ روزهای قدیم، حالا این جور مهجور و ورشکسته شده. یادم است بابا وقتی تهران آمده بود و عصر جدید رفت، تنها نفر در سالن سینما بود، لحظاتی حس کردم که بغض کرده. 

تو شیرین‌ترین خاطره من از عشقی.

امروز ناشناسی (به علت این پست)‌ ای‌میلی بهم داد و گفت که نمی‌تونه دلیلی برای زنده موندن پیدا کنه، و از من خواست که بگم به چه دلیل زندگی می‌کنم. من پاسخم رو تقریبا بداهه در ای‌میل نوشتم. بعد گفتم که در وبلاگ بذارمش شاید به کسی کمکی کرد. ای‌میلم رو با اندکی تغییر این جا می‌ذارم. اگر از هر مشکل احساسی‌ای رنج می‌برین بدونین که تنها نیستین، بدونین که شما اولین نفر نیستین و آخرین نفر هم نخواهید بود.

بچه که بودم اسم‌های عجیب غریبی روی عروسک‌هایم می‌گذاشتم؛ دانْجی، دَبووش، اَژورسَن؛ ولی مهم‌ترینشان عروسک اصلی من قُلِیزی بود. هیچ نمی‌دانم این نام را از کجا آورده‌ام و چگونه ساخته‌ام ولی خود عروسک خوب یادم است. او یکی از این مدل عروسک‌ها بود که حالا من لباسش را در آورده بودم، صورتش را کمی سیاه کرده بودم، با چاقو و هر چیز دیگر کلی خط به نشانه زخم روی صورتش گذاشته بودم، یک چشمش را کنده بودم و یک گوی سیاه جایش کار گذاشته بودم، و جاهایی از دستان پلاستیکی‌اش را مانند جراح ذوب کرده بودم و چرخ‌دنده درونش کاشته بودم. همه این‌ها را کرده بودم تا او را به یک خدای جنگ تبدیل کنم. قلیزی شخصیت اصلی من در تمام بازی‌هایم بود و او بود که داستان را پیش می‌برد. سالیان سال به همین منوال بازی می‌کردم تا یک روز مصیبت‌زده رسید.

بعد از کارت‌بازی و آجربازی کوچه برگشته بودم به خانه. رفتم درون اتاقم و عروسک‌هایم را بیرون آوردم، فهمیدم قلیزی نیست. خانه را زیر و رو کردم. وقتی دیدم دیگر جایی برای گشتن نمانده زدم زیر گریه. مادر آمد پیشم و با دل‌نگرانی پرسید که چرا گریه می‌کنم. گفتم قلیزی نیست. گفت که با هم پیدایش می‌کنیم، بگو چه شکلی بود تا بگردیم، گفتم، مکث کرد. رفت پایین ساختمان، من در کودکی نفهمیده بودم اما حالا می‌دانم برای گشتن سطل آشغال رفته بود. بالا که آمد نزدیکم شد که با من حرف بزند. گفت آن شیء عجیب را امروز به گمان آشغال بودن دورن انداخته! گفت که بسیار کثیف و چرکین بود، درون بدن پشمی‌اش پر از میکروب شده بود، چیز سالمی نداشت. من سخنانش را تمام نکرده زدم زیر گریه و به اتاقم رفتم.

آن عروسک بسیار برایم عزیز بود. انگار که نزدیکی فوت کرده باشد، همان حال را داشتم. با مادرم قهر کردم و یک روز با او صحبت نکردم. مادر مانند همیشه‌اش فردا برای آشتی آمد پیشم، موهایم را نوازش کرد و سخنانی مانند این گفت: «تی جانِ رِ من بومورد، مامان چون سلامتیت براش مهم بود اون عروسک رو دور انداخت، نمی‌خواست ناراحتت کنه نمی‌دونست انقدر دوسش داری. تو دلت شکست ولی مامان اینو نمی‌خواست. خدا هم آقاجون منو که ازم گرفت من خیلی گریه کردم و غصه خوردم اما می‌دونم که خدا خوب منو می‌خواد پسر عزیزم». بعد از این حرف‌ها با مادرم آشتی کردم. از آن روز به بعد هر وقت از کسی زخم می‌خوردم به این فکر می‌کردم که آیا زخمش عمدی بود یا نه. هر وقت می‌بینم کسی با نیت خیر به من زخمی زده خاطره مادر یادم می‌آید و تسکینم می‌دهد.

همین یک ساعت پیش «قلیزی» را گوگل کردم تا ببینم آیا این واژه وجود دارد یا ساخته تخیلات کودکانه‌ام بود. تنها و تنها یک صفحه اینستاگرام ایرانی به چشمم خورد. صفحه را باز کردم، این‌‌جا بود. دیدم که صفحه عزا و ناله است. زنی تمام صفحه را به سوگواری شوهرش اختصاص داده که از قضا نزدیک دو ماه پیش از دنیا رفته. پست‌ها را یکی یکی می‌خواندم و عجز نویسنده بغضم می‌داد. بعد لب‌خند تلخی به لبانم آمد، انگار که خدا قلیزی او را هم گرفته.

در این ایام پر مشغله، به یاد ایام خوش گذشته‌ای به درازای سه سال پیش.

بشنویم، Le chant des sirènes 2(آواز پری دریایی ۲) از Frero Delavega

دریافت حجم: 7.05 مگابایت

این روزها چندین بار در وبلاگ‌های مختلف این عنوان را دیده‌ام. اولینش را که خواندم فهمیدم که چالش وبلاگی تازه‌ای است. در این چالش نویسنده تصور می‌کند که مرده است و آخرین مطلب خودش را می‌نویسد، طبعا درباره مرگش. در آغاز که نوشته را می‌خواندم هیچ حواسم نبود. ناگهان یادم آمد و کمی اندوه‌گین شدم. من پیش از این هم چندین بار پست‌های «صاحب این وبلاگ فوت کرده‌است» را خوانده بودم ولی واقعیشان را. در دو مورد من از خوانندگان وبلاگ بودم.

یکی وبلاگ روژین بود، مهربانی شما چه رنگی‌است. وبلاگ پر خواننده‌ای که درباره سفرها، گربه‌ها و جهان‌گردی‌اش می‌نوشت و البته مبارزه با سرطان. ما سال‌ها خوانده بودیم‌اش و دنبالش می‌کردیم و چه بسا بسیاری بیماران سرطانی‌ای که می‌خواندنش تا امید بگیرند یا با روش‌های درمان خارجی آشنا بشوند. روزی پستی در وبلاگش داد و اولش نوشت «پیشرفت علم هم به گرد بیماریم نمیرسد.»، در مابین حرف‌‌هایی بسیار دردناک نوشت و در آخر گفت:

«قرار است به ورمانت بروم و اقامت این ایالت را بگیرم. ایالتهای معدودی هستند که برای بیماران ناعلاج که مرگ سختی در پیش خواهند داشت با تایید ۲ دکتر  جواز Medical Eutseinea داده میشود. مرگ در ارامش که خودت قرص را دهانت میگذاری و میخوابی... دوستتون دارم و برای همه خوشبختی ارزو میکنم.»

نوشت پایان مهربانی شما چه رنگی‌است و رفت و دل ما را داغدار کرد. پستش این‌جاست.

دیگری وبلاگ کاپیتان بهروز بود، یادداشت‌های یک خبرنگار. من در دوران دبیرستان خاطراتی که می‌نوشت را می‌خواندم. خلبان بازنشسته ارتش بود که در آمریکا درس خوانده بود و حالا در پیری وبلاگ‌نویسی و خبرنگاری می‌کرد. خاطرات ناب و جالبی داشت. یک روز آمدم و دیدم فرزندانش نوشته‌اند «خلبان پیرمان و عمو بهروز قصه گوی شما, آخرین پرواز زندگی پر بار خود را به سوی بینهایت آغاز نمود و دفتر خاطراتش را بدون فصل آخر به انتها رساند و ما را تا ابد در حزن و اندوه خویش باقی گذاشت.» یادم است دلم گرفت. وبلاگش سال‌هاست که پاک شده، ولی در آرشیو وب موجود بود، این‌جا.

آخری را خواستم بنویسم ولی میانه راه پاکش کردم. گفتم گرچه که کسی مسئله را عمومی کرده، ولی خود وبلاگ‌نویس نمی‌خواست دیگران بدانند. این خط را برای خودم می‌نویسم که یادمش باشد.

می‌خوام یک معمای تحقیقی بگم که نه نیازمند فکر و هوش، بلکه نیازمند تحقیق و تاریخ‌خوانی هست. شما برای پاسخ به این معما 3 روز فرصت دارین. به اولین کسی که پاسخ درست بده 100 هزار تومن جایزه می‌دم. بعد از 3 روز پست رو ویرایش می‌کنم و پاسخ رو می‌نویسم.

فردریش دوم، پادشاه کبیر پروس، در حقیقت فردریش چهارم بود ولی فردریش دوم نام گرفت. این چطور ممکنه؟

امروز اتفاقی یاد حساب گودریدزم -که دو سه سالی هست رهایش کردم- افتادم و سری زدم. نگاهم به جمله «درباره من»ام که افتاد خاطراتی زنده شد. یادم هست آن روزها در گودریدز افرادی را دیده بودم که نه تنها به کتاب‌های درسی مدرسه، بلکه به کتاب‌های کودکی و خردسالیشان هم امتیاز داده بودند؛ و از آن گذشته افرادی را دیدم که به یک کتاب اما ویرایش‌های مختلفش امتیاز داده بودند (و بسیار بعید می‌دانم آن‌ها 3 ویرایش از یک کتاب را بخوانند!). این‌ها تنها نمونه‌های شدید از یک گروه انسانی بودند. جو کلی گودریدز برایم حس ناخوش‌آیندی داشت. جمله‌ای در پروفایلم نوشتم و گودریدز را به کلی ترک کردم؛ «زندگی یه مسابقه نیست که با زیاد شدن عدد کتاب‌هات برندش باشی».

این جمله یادم رفته بود، امروز اما حس می‌کنم از بهترین جملاتیست که نوشتم.

پ.ن: من خودم گودریدز دارم ولی یک حساب ناشناس که کسی رو دنبال نمی‌کنم. فقط برای بایگانی کتاب‌هایی که خوندم استفاده می‌کنمش.

برای اضافه شدن به کلکسیون عربی وبلاگ. بشنویم، فاضی شویة (وقتت کمی آزاده؟) از حمزه نمره.

دریافت حجم: 9.45 مگابایت

فشار درسی که زیاد می‌شود، گاهی جملات تصادفی‌ای را گوگل می‌کنم؛ «با من برقص»، «تاریک‌تر از خورشید» و «چشمانت را کمتر ببند» تنها نمونه‌هایی از آن‌هاست. امروز که در حال تصحیح بیش از نود تمرین دانش‌جویان بودم در میانه راه گوگل کردم «فراموشم مکن» و نتیجه آن چیزی نبود که انتظارش را داشتم.

انگار فراموشم مکن نام یک گل است {آدم چه چیزهایی که در اینترنت یاد نمی‌گیرد!}. این گل نام شاعرانه‌ای دارد، نه؟ کنج‌کاو شدم که بدانم چرا به این نام می‌خواننش. با یک جست‌و‌جوی ساده فهمیدم این نام احتمالاً از زبان‌های اروپایی به فارسی آمده.

درباره منشاء این نام‌گذاری چیزی دست‌گیرم نشد. گویا نامیست قدیمی. افسانه‌هایی اما درباره علت این نام‌گذاری هست. مثلاً می‌گویند روزی شوالیه‌ای با دسته‌گلی در دست همراه معشوقه‌اش از کنار رودخانه‌ای می‌گذشت. ناگهان شوالیه به درون رودخانه افتاد و چگالی زره آهنینش او را به درون آب کشاند. شوالیه دسته‌گل را برای معشوقه‌اش پرتاب کرد و آخرین سخن زندگی‌اش را فریاد زد، «فراموشم مکن».